De laatste dagen van Gabriël Metsu


17-03-2011 door jannemarie,

Het is altijd weer een feest te zien hoe goed de 17e eeuwse Nederlandse schilders waren. Een van die schilders is Gabriël Metsu (1629-1667), van wie 35 werken nog een paar dagen (t/m 21 maart) te zien zijn in het Rijksmuseum in Amsterdam. Gabriël Metsu, naamgever van de laan in Eindhoven waar ik geboren ben, dus alleen daarom al een goede reden deze mij relatief onbekende kunstenaar te ‘ontmoeten’. En met dat laatste – ‘ontmoeten’- is meteen ook iets mis. Want dat is wat ik zoek: dat de magie van een kunstenaar naar binnen komt. Dat hij me meevoert met zijn penseelstreek en kleuren, het werk binnenlokt..Dat de tijd verdicht en het onnoembare voelbaar wordt. Dat de x-factor van de kunstenaar van het doek afspat en naar binnen knalt…Dit overkwam mij niet bij Metsu – misschien afgeleid door de drukte?- maar wel in de zaal die ik erna bezocht, bij Het Melkmeisje van Johannes Vermeer (zo helder! zo fris! zo intiem!) en het Joods Bruidje van Rembrandt van Rijn (zo modern-abstract! zo ruig! zo trefzeker!).

Mag je Metsu vergelijken met de ab-so-lu-te top? En is het daardoor niet de moeite van het bezoeken waard? Nee, natuurlijk niet. Metsu maakte een aantal mooie werken, die qua kleur en losse toets en scherpte en stofuitdrukking en lichtinval en enscenering en verhalend aspect prachtig zijn. Geïnspireerd door Vermeer, die andersom ook bewondering had voor Metsu. Er valt genoeg te beleven, al is het maar om te zien hoe de 17e eeuwse interieurs (zwart-witte tegels, glas-in-loodramen, oosterse tapijten als tafelkleed), de kledij (knisperend-glanzend lange rokken, rode jakjes, met wit bont afgezette mouwtjes en kragen) of werkplaats van een hoefsmid eruit zagen.

Bovendien zijn de schilderijen nu voor één keer bij elkaar te zien: ze komen vooral uit particuliere collecties, The National Gallery of Ireland in Dublin, the National Gallery of Art in Washington en the National Gallery in London. Een laatste kans dus, hoewel mijn favoriet gelukkig uit het Mauritshuis in Den Haag komt.

Stel ook eens, zoals ik soms doe, een top 5 (of 10) samen en probeer dan te achterhalen waarom je tot deze keuze gekomen bent. Het dwingt je tot kijken, nog beter kijken en nadenken over wat je raakt. Leuk toch?

Mijn top 5:

1. Een jonge vrouw die muziek schrijft, met een nieuwsgierige man (1662-1663, Mauritshuis, Den Haag)

2. Een briefschrijvende man (1664-1666, National Gallery Ireland)

3. Een brieflezende vrouw (1664-1666, National Gallery Ireland)

4. Een man en een vrouw bij een virginaal (1665, National Gallery London)

5. Het zieke kind (1663-1664, Rijksmuseum Amsterdam).

De tentoonstelling Gabriël Metsu, een meester herontdekt is nog te zien tot en met maandag 21 maart in het Rijksmuseum Amsterdam. Daarna reist de tentoonstelling door naar Washington (17 april t/m 24 juli).


8 Reacties op “De laatste dagen van Gabriël Metsu”

  1. janine van preen says:

    Bedankt voor de mooie site.Fijn om door de pagina’s te kunnen bladeren met afbeeldingen.Ik vind schilderij 4 het mooiste vanwege de mooie manier waarop de muren geschilderd zijn : dat platte witte vlakken zoveel kleur kunnnen bevatten ! Dat doet ook wel denken aan Vermeer ( wie leefde er eigenlijk eerder ? Liet Metsu zich door Vermeer beinvloeden of was het Vermeer die ook Metsu’s werk Kende ?Sorry dat ik dat niet zo weet, vast dom van me maar ik vroeg het me af. Ik meen me wel te kunnen herinneren dat Metsu met kaaarslicht ( licht en donker )ook enige schilderijen maakte.oh ja , en nog een vraag nu ikME al ontmaskerd als weinig weter : wat beteknt de titel van de tentoonstelling : de laatste dagen ? was hij daarna dood ? en waarna ?

    • Jannemarie says:

      Beste Janine, Dank voor je reactie en sorry voor de verwarring: de titel van het blog heb ik zelf verzonnen (de laatste dagen… nog te zien t/m 21 maart…), de expositietitel staat onderin het blog: Gabriël Metsu, een meester herontdekt. Ik ben ook geen kenner, maar in de folder stond dat zowel Vermeer als Metsu elkaar bewonderden, naar elkaars werk keken en zich door elkaar lieten inspireren. Er zijn inderdaad in de expo ook mooie werken te zien die geportretteerd lijken in kaarslicht.

  2. bosseler says:

    Vanaf een afstand keek ik naar het scherm van de computer met die schilderijen van Metsu terwijl ik me afvroeg waarom Vermeer moderner zou werken dan Metsu : Ik denk dat de schilderijen van Vermeer minder zwart, daarmee minder diepte hebben en daarom moderner werken.

    • Jannemarie says:

      Beste ‘bosseler’, Bedankt voor je analyse, wat je zegt zou inderdaad waar kunnen zijn. Interessante gedachte!

  3. hans says:

    Hoi Jannemarie, zo hoort het! Meteen door kunnen linken naar de schilderijen. Prachtig. Wat ik niet begrijp is waarom je er een wedstrijd van maakt. Ik vind al die Hollandse interieurschilders boeiend. Dank voor de blog. Ik ga zeker kijken.
    Zomaar een voorbijganger.

    • Jannemarie says:

      Beste Hans, dank voor je aardige reactie. De zogenaamde wedstrijd is vooral bedoeld om anderen te prikkelen om te gaan kijken en te kiezen: soms kan ‘moeten kiezen’ ertoe leiden dat je bewuster moet kijken. Maar ik ken ook het gevoel ‘alles’ mooi te vinden, hoor! Geniet ervan en ga vooral vroeg, want het loopt nu deze laatste dagen natuurlijk storm…

  4. rudy van der veer says:

    Dat schilderij met ziek kind herinnert aan de pieta van Michelangelo.

    • jannemarie says:

      Beste Rudy, Mooi dat je dat zegt, want dat stond inderdaad ook op een verklarend tekstbordje bij het schilderij: het doet denken aan de heilige moeder Maria met de gestorven Jezus in haar armen.